သီလ ဆိုသည္
===========
သီလ သည္ ပါရမီ (၁၀) ပါးတြင္ တစ္ပါး အပါအဝင္ျဖစ္၏။ သီလ သမာဓိ ပညာ ဟူေသာ သိကၡာ (၃) ပါးတြင္လည္း တစ္ပါး အပါအဝင္ျဖစ္၏။
မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ ရရွိရန္ တရားဘာဝနာအလုပ္ အားထုတ္ရာ၌လည္း အေျခခံ အုတ္ျမစ္ျဖစ္၏။
သီလမည္ေသာတရား
===============
ဒါနအရာ၌ ေစတနာသည္ အရင္းခံျဖစ္၏။
သီလအရာ၌ကား ထိုသို႔မဟုတ္ေပ။ ေစတနာ အျပင္ သမၼာဝါစာ သမၼာကမၼႏၲ သမၼာအာဇီဝ ဟူေသာ ဝိရတီ ေစတသိက္(၃)ပါး၊ အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟ၊ သတိ၊ ပညာ၊ ဝီရိယ ဟူေသာ ေစတသိက္တို႔သည္လည္း သီလမည္ကုန္၏။
ထင္ရွားေအာင္ျပဆိုရပါမူ-
(၁)ကာယဒုစရိုက္ ဝစီဒုစရိုက္တို႔မွ ေရွာင္ၾကဉ္သူ၏ သႏၲာန္၌ျဖစ္ေသာ ေစတနာသည္၄င္း၊ ျပဳက်င့္ဖြယ္ ဝတ္ၾကီးဝတ္ငယ္တို႔ကို ျဖည့္က်င့္သူ၏ သႏၲာန္၌ျဖစ္ေသာ ေစတနာသည္၄င္း သီလမည္၏။
(၂)ကာယဒုစရိုက္ ဝစီဒုစရိုက္တို႔မွေရွာင္ၾကဉ္ေသာ ဝိရတီေစတသိက္ (၃) ပါးသည္လည္း သီလမည္၏။
(၃)အနဘိဇၩာ, အဗ်ာပါဒ, သမၼာဒိ႒ိ ဟူေသာ မေနာသုစရိုက္ (၃) ပါးသည္လည္း သီလမည္၏။
(၄)ပါတိ, သတိ, ဉာဏ္, ခႏၲိ
ထို့အျပင္ ဝီရိယ-ဟူေသာ
သံဝရ (၅) ပါးသည္လည္း သီလမည္၏။
[ပါတိေမာကၡသံဝရ=ေစတနာ, ဝိရတီ, အေလာဘ, အေဒါသ, အေမာဟ။
သတိသံဝရ=သတိ။
ဉာဏသံဝရ=ပညာ။
ခႏၲိသံဝရ=အေဒါသ။
ဝီရိယသံဝရ=ဝီရိယ။]
(၅)ေစာင့္ထိန္းအပ္ေသာ သိကၡာပုဒ္ကို မလြန္က်ဴးမိေအာင္ ေစာင့္ထိန္းျခင္းဟူေသာ အဝီတိကၠမ ကုသိုလ္စိတ္/ေစတသိက္ တို႔သည္လည္း သီလမည္၏။
သီလ အဓိပၸါယ္
===========
(၁)ေရွးသူေတာ္ေကာင္း အေလာင္းအလ်ာတို႔ က်င့္ၾကံျမဲ (နဂိုသေဘာ) အေလ႔အထ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သီလ ဟုေခၚသည္။
(၂)ျမင့္ျမတ္ေကာင္းမြန္ေသာ အက်င့္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သီလ ဟု ေခၚသည္။
သီလ၏ ျမင့္ျမတ္ေကာင္းမြန္ပံု (၂) မ်ိဳး
-------------------------------
(၁)ေကာင္းစြာထားရွိျခင္း။ ။
သီလ ေဆာက္တည္ထားလ်ွင္ မိမိ၏စိတ္ကို ထိန္အုပ္ ခ်ဳပ္တည္းကာ ကာယကံမႈ ဝစီကံမႈမ်ား ဖရိုဖရဲျဖင့္ ေသာင္းၾကမ္းျခင္း မရွိေအာင္ ေကာင္းစြာထားနိုင္ေလသည္။
(၂)ေကာင္းစြာေဆာင္ရြက္ျခင္း။ ။
သီလသည္ ေတဘူမက (ကာမ ရူပ အရူပ) ကုသိုလ္တရားမ်ား အဆင္႔ဆင့္ျဖစ္ပြါးေအာင္ အေျခခံ အေၾကာင္းရင္း အျဖစ္ျဖင့္ ေကာင္းစြာေဆာင္ရြက္ေလသည္။
သီလ အျပား
=========
သီလသည္ စာရိတၱသီလ, ဝါရိတၱသီလ စသည္အားျဖင့္ က်င့္သံုးမႈအေပၚမွာ မူတည္၍ အမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ရွိေလသည္။
[အေသးစိတ္သိလိုက (ဝိသုဒၶိမဂ္။၁။ႏွာ-၁၁မွ ၄၈ထိ) ၌ၾကည့္ပါ]
စာရိတၱသီလ ဝါရိတၱသီလ
=================
၁။ျမတ္စြာဘုရားရွင္က "ဤအမႈကိုျပဳရမည္" ဟု ပညတ္ေတာ္မူအပ္ေသာ သိကၡာပုဒ္မ်ားကို ဘုရားရွင္အလိုက် လိုက္နာျပဳက်င့္ ျဖည့္ဆည္းျခင္းသည္ စာရိတၱသီလမည္၏။
၂။ျမတ္စြာဘုရားရွင္က "ဤအမႈကိုမျပဳက်င့္ရ" ဟု ပညတ္ေတာ္မူအပ္ေသာသိကၡာပုဒ္တို႔ကို ဘုရားရွင္ အလိုေတာ္က်အတိုင္း မျပဳလုပ္ဘဲ ေရွာင္ၾကဉ္ေသာအားျဖင့္ ေစာင့္ထိန္းျခင္းသည္ ဝါရိတၱသီလမည္၏။
အထူးမွတ္ရန္
=========
လူတို႔အတြက္ စာရိတၱ ဝါရိတၱ ခြဲရာ၌ - ေရွာင္ၾကဉ္ရမည့္ ဒုစရိုက္မႈျခင္းတူေစကာမူ
(၁)အၾကင္ ဒုစရိုက္အမႈမ်ိဳးသည္ အပါယ္ ပဋိသေႏၶက်ိဳးကို ဧကန္ေပးနိုင္ေသာ သေဘာရွိ၏၊ ထိုအမႈမ်ိဳးမွ ေရွာင္ၾကဉ္ျခင္းသည္ ဝါရိတၱသီလမည္၏။
(၂)အၾကင္ ဒုစရိုက္အမႈမ်ိဳးသည္ အပါယ္ ပဋိသေႏၶက်ိဳးကို ေပးနိုင္သည္လည္းရွိ၏။။
မေပးနိုင္သည္လည္းရွိ၏။
ထိုအမႈမ်ိဳးမွ ေရွာင္ၾကဉ္ျခင္းသည္၄င္း၊
သက္ၾကီး ရြယ္အိုပုဂၢိဳလ္တို႔အား ရိုေသမႈျပဳျခင္း စသည္သည္၄င္း စာရိတၱသီလမည္၏။
[၈ပါးသီလကိုခြဲၾကည္႔ပါ]
သီလ (၄) မ်ိဳး
==============
၁။ရဟန္းေတာ္တို႔ က်င့္သံုးအပ္ေသာ သိကၡာပုဒ္မ်ားကို ဘိကၡဳသီလ ဟုေခၚသည္။
၂။အမ်ိဳးသမီး ရဟန္းေတာ္မ်ား က်င့္သံုးအပ္ေသာ သိကၡာပုဒ္မ်ားကို ဘိကၡဳနီသီလ ဟုေခၚသည္။
၃။ရွင္သာမေဏ/သာမေဏမမ်ား က်င့္သံုးအပ္ေသာ သိကၡာပုဒ္မ်ားကို အႏုပသမၸႏၷသီလ ဟုေခၚသည္။
၄။လူပုဂၢိဳလ္မ်ား အျမဲ က်င့္သံုးအပ္ေသာ
(၅) ပါးသီလႏွင့္ စြမ္းနိုင္ပါက က်င့္သံုးအပ္ေသာ ၈ ပါးသီလ, ၁၀ ပါးသီလမ်ားကို
ဂဟ႒သီလ ဟုေခၚသည္။
(ဝိသုဒၶိ။၁။၁၅။)
လူပုဂၢိဳလ္မ်ား က်င့္သံုးအပ္ေသာ သိကၡာပုဒ္တို႔တြင္ ၅ပါး၊ ၈ပါး၊ ၁၀ ပါး သီလ သိကၡာပုဒ္မ်ားကား ထင္ရွားေသာ သိကၡာပုဒ္မ်ားသာျဖစ္သည္။ ထိုမွတပါး မထင္မရွား က်င့္သံုးမႈနည္းပါးေသာ ျဗဟၼစရိယသီလ၊ အာဇီဝ႒မကသီလ၊ နဝဂၤသီလ သိကၡာပုဒ္မ်ားလည္း ရွိေသး၏။ ထိုတြင္-
ျဗဟၼစရိယသီလသိကၡာပုဒ္ကား- ၅ပါးသီလသိကၡာပုဒ္တို႔တြင္ ကာေမသုမိစၧာရာ ေနရာ၌ "အျဗဟၼစရိယာ" ဟု ေျပာင္းလဲသြားရံုသာ ထူးသည္။ ေတာင္းခံရာ၌ ပဉၥသီလံေနရာ၌ "ျဗဟၼစရိယသီလံ"ဟုေျပာင္းဆိုရံုသာထူးသည္။က်န္တာ အကုန္တူ၏။
နဝဂၤသီလ (၉ပါးသီလ) သိကၡာပုဒ္ကား -
၈ ပါးသီလ သိကၡာပုဒ္တို႔၏ ေနာက္
၉ - ခုေျမာက္၌
"ေမတၱာသဟဂေတန ေစတသာ သဗၺပါဏဘူေတသု ဖရိတြာ ဝဟရာမိ"- ဟု အပိုထည့္ဆိုရသည္သာထူး၏။ ေတာင္းခံရာ၌လည္း "အ႒ဂၤသမႏၷာဂတံ" ေနရာ၌ "နဝဂၤသမႏၷာဂတံ"ဟု ေျပာင္းဆိုရံုသာထူးသည္။
အာဇီဝ႒မက (၈ပါး) သီလ
================
စင္ၾကယ္စြာ အသက္ေမြးမႈလ်ွင္
၈ ခုေျမာက္ သိကၡာပုဒ္ရွိေသာ သီလမ်ားကို အာဇီဝ႒မကသီလ ဟုေခၚသည္။
(၈ ခုေျမာက္ေနရာ၌ အာဇီဝကို ထည့္သြင္းေရတြက္သျဖင့္ ၈ ပါးအေရးအတြက္ရွိေသာ သီလ ဟု ဆိုလိုသည္)
ဤ အာဇီဝ႒မကသီလ ဟူေသာ နာမည္သည္ ပါဠိေတာ္၌ တိုက္ရိုက္လာေသာ နာမည္မဟုတ္ေသာ္လည္း
``ပုေဗၺဝ ေခါ ပနႆ ကာယကမၼံ ဝစီကမၼံ အာဇီေဝါ သုပရိသုေဒၶါ ေဟာတိ´´ ဟူေသာ
(မဇၩိမနိကာယ္၊ဥပရိပဏၰာသ။၃၇၇) ပါဠိကို ေထာက္၍ ကာယကံ (၃) ပါး၊ ဝစီကံ (၄) ပါး ဟူေသာ သုစရိုက္ (၇) ပါးတို႔၏
ေနာက္ ၈ ခုေျမာက္၌ သမၼာအာဇီဝကို ဆိုထားျခင္းေၾကာင့္ အ႒ကထာ, ဋီကာ ဆရာမ်ားက အာဇီဝ႒မကသီလ ဟု နာမည္တပ္ ေခၚဆိုၾကေလသည္။ ထိုအာဇီဝ႒မကသီလကို ဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ပင္ က်င့္သံုးခဲ႔ေၾကာင္း
( မူလပဏၰာသ၊႒။၂၈၀-၂၈၁-၂၈၂ ) တို႔၌ ဂႏၶာရဇာတ္ကို ထုတ္ေဆာင္ကာ ဆိုထားေလသည္။
ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ ဘုရား ျဖစ္ေတာ္မူျပီးစ ကာလမ်ား၌ အာဇီဝ႒မကသီလကိုသာ ေဟာေတာ္မူ၍ ဆံုးမ ေခ်ခြ်တ္ေတာ္မူခဲ႔သည္။
ျမတ္စြာဘုရားသည္ သာသနာအစပိုင္းကာလ၌ ရဟန္းေတာ္မ်ားကိုပင္ ေသအရက္ ေသာက္ျခင္း (ဝိ။၂။၁၄၆။သုရာပါနသိကၶာပုဒ္) ကို မပညတ္ရေသး၊ သိကၡမာန္က်င့္ဝတ္ ၆ ပါး (ဝိ။၂။၄၁၉-၄၂၀) ကို လည္း မပညတ္ရေသးေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ သာသနာအစပိုင္း၌ "သုရာေမရယမဇၨပမာဒ႒နာ ေဝရမဏိ" -ပါဝင္ေသာ ၅ ပါးသီလကိုမေဟာဘဲ ဤအာဇီဝ႒မကသီလကိုသာ ေဟာ၍ဆံုးမေတာ္မူေၾကာင္းကို မွန္းဆသိနိုင္ေလသည္။
မုသာဝါဒကို ေရွာင္ၾကဉ္သူအဖို႔
ပိသုဏဝါစာ, ဖရုသဝါစာ, သမၹပၸလာပ ဟူေသာ ဝစီဒုစရိုက္တို႔ကိုလည္း ေရွာင္ၾကဉ္မည္သာျဖစ္၍ မုသာဝါဒျဖင့္ပင္ ပိသုဏဝါစာ စသည္႔ သံုးပါးကို သိမ္းယူနိုင္သျဖင္႔ သုရာေမရယမဇၨပမာဒ႒ာနာ ေဝရမဏိ ကိုျဖည္႔စြက္၍ ၅ ပါးသီလကို ေဟာၾကားေတာ္မူသည္ ဟု ယူဆရသည္။
အာဇီဝ႒မကသီလ ခံယူေဆာက္တည္ပံု
============================
၁။ပါဏာတိပါတာ ေဝရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
၂။အဒိႏၷာဒါနာ ေဝရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဓိယာမိ။
၃။ကာေမသုမိစၧာစာရာ ေဝရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
၄။မုသာဝါဒါ ေဝရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
၅။ပိသုဏဝါစာ ေဝရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
၆။ဖရုသဝါစာ ေဝရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
၇။သမၹပၸလာပါ ေဝရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
၈။မိစၧာဇီဝါ ေဝရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
[ဤသီလကို ေတာင္းခံပံုပါဠိမွာ ငါးပါးသီလ ေတာင္းခံပံု ပါဠိႏွင့္တူ၏။
ပဉၥသီလံ ေနရာ၌ အာဇီဝ႒မကသီလံ ဟုေျပာင္းဆိုရံုသာထူးသည္။]
သီလ ညစ္ႏြမ္းျခင္း
=============
လူတို႔၏ သီလ၌ျဖစ္ေစ
ရွင္ ရဟန္းတို႔၏ သီလ၌ျဖစ္ေစ-
၁။အစ၌ျဖစ္ေစ အဆံုး၌ျဖစ္ေစ သိကၡာပုဒ္တစ္ခုစီ ပ်က္စီးလ်ွင္ #သီလက်ိဳး (သီလျပတ္)သည္ မည္၏။
၂။အလယ္၌ သိကၡာပုဒ္ ပ်က္စီးလ်ွင္ #သီလေပါက္ သည္မည္၏။
၃။အစမွာျဖစ္ေစ အလယ္မွာျဖစ္ေစ အဆံုးမွာျဖစ္ေစ သိကၡာပုဒ္ ၂မ်ိဳး ၃မ်ိဳး ဆက္၍ ပ်က္စီးလ်ွင္ #သီလက်ား သည္မည္၏။
၄။သိကၡာပုဒ္ တစ္ခုေက်ာ္ စသည္ျဖင့္ အၾကားအၾကားမွာ အႏွံ႔အျပား သိကၡာပုဒ္ ပ်က္စီးလ်ွင္ #သီလေျပာက္ သည္မည္၏။
အထူး ။ ။ ရဟန္းေတာ္မ်ားအဖို႔မူ -
အဂၤုတၱရနိကာယ္၊ သတၱကနိပါတ္၊ ဇာဏုေႆာဏိသုတၱန္လာ ေမထုန္ငယ္ (၇) ပါးေၾကာင့္လည္း သီလ ညစ္ႏြမ္းသည္။
သီလရွိသူ၏ အက်ိဳး(၅)ပါး
=================
စည္းစိမ္ရလ်ွင္း၊
သတင္းေကာင္းျပန္႔၊
မရြံ႕ပရိသာ၊
ေသခါ မေတြ၊
ေသရြာ နတ္လား၊
က်ိဳးငါးပါး၊
မွတ္သား သီလဝႏၲ။
သီလပ်က္စီးသူ၏ အျပစ္(၅)ပါး
====================
စည္းစိမ္ပ်က္လ်ွင္း၊
သီတင္းဆိုးႏွံ႔၊
ေၾကာက္ရြံ႕ပရိသာ၊
ေသခါ ေတြေဝ၊
ေသ ငရဲလား၊
ျပစ္ငါးပါး၊
မွတ္သား ဒုႆႆ ီလ
အရွင္သိရိႏၵ(မကန)
===========
သီလ သည္ ပါရမီ (၁၀) ပါးတြင္ တစ္ပါး အပါအဝင္ျဖစ္၏။ သီလ သမာဓိ ပညာ ဟူေသာ သိကၡာ (၃) ပါးတြင္လည္း တစ္ပါး အပါအဝင္ျဖစ္၏။
မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ ရရွိရန္ တရားဘာဝနာအလုပ္ အားထုတ္ရာ၌လည္း အေျခခံ အုတ္ျမစ္ျဖစ္၏။
သီလမည္ေသာတရား
===============
ဒါနအရာ၌ ေစတနာသည္ အရင္းခံျဖစ္၏။
သီလအရာ၌ကား ထိုသို႔မဟုတ္ေပ။ ေစတနာ အျပင္ သမၼာဝါစာ သမၼာကမၼႏၲ သမၼာအာဇီဝ ဟူေသာ ဝိရတီ ေစတသိက္(၃)ပါး၊ အေလာဘ၊ အေဒါသ၊ အေမာဟ၊ သတိ၊ ပညာ၊ ဝီရိယ ဟူေသာ ေစတသိက္တို႔သည္လည္း သီလမည္ကုန္၏။
ထင္ရွားေအာင္ျပဆိုရပါမူ-
(၁)ကာယဒုစရိုက္ ဝစီဒုစရိုက္တို႔မွ ေရွာင္ၾကဉ္သူ၏ သႏၲာန္၌ျဖစ္ေသာ ေစတနာသည္၄င္း၊ ျပဳက်င့္ဖြယ္ ဝတ္ၾကီးဝတ္ငယ္တို႔ကို ျဖည့္က်င့္သူ၏ သႏၲာန္၌ျဖစ္ေသာ ေစတနာသည္၄င္း သီလမည္၏။
(၂)ကာယဒုစရိုက္ ဝစီဒုစရိုက္တို႔မွေရွာင္ၾကဉ္ေသာ ဝိရတီေစတသိက္ (၃) ပါးသည္လည္း သီလမည္၏။
(၃)အနဘိဇၩာ, အဗ်ာပါဒ, သမၼာဒိ႒ိ ဟူေသာ မေနာသုစရိုက္ (၃) ပါးသည္လည္း သီလမည္၏။
(၄)ပါတိ, သတိ, ဉာဏ္, ခႏၲိ
ထို့အျပင္ ဝီရိယ-ဟူေသာ
သံဝရ (၅) ပါးသည္လည္း သီလမည္၏။
[ပါတိေမာကၡသံဝရ=ေစတနာ, ဝိရတီ, အေလာဘ, အေဒါသ, အေမာဟ။
သတိသံဝရ=သတိ။
ဉာဏသံဝရ=ပညာ။
ခႏၲိသံဝရ=အေဒါသ။
ဝီရိယသံဝရ=ဝီရိယ။]
(၅)ေစာင့္ထိန္းအပ္ေသာ သိကၡာပုဒ္ကို မလြန္က်ဴးမိေအာင္ ေစာင့္ထိန္းျခင္းဟူေသာ အဝီတိကၠမ ကုသိုလ္စိတ္/ေစတသိက္ တို႔သည္လည္း သီလမည္၏။
သီလ အဓိပၸါယ္
===========
(၁)ေရွးသူေတာ္ေကာင္း အေလာင္းအလ်ာတို႔ က်င့္ၾကံျမဲ (နဂိုသေဘာ) အေလ႔အထ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သီလ ဟုေခၚသည္။
(၂)ျမင့္ျမတ္ေကာင္းမြန္ေသာ အက်င့္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သီလ ဟု ေခၚသည္။
သီလ၏ ျမင့္ျမတ္ေကာင္းမြန္ပံု (၂) မ်ိဳး
-------------------------------
(၁)ေကာင္းစြာထားရွိျခင္း။ ။
သီလ ေဆာက္တည္ထားလ်ွင္ မိမိ၏စိတ္ကို ထိန္အုပ္ ခ်ဳပ္တည္းကာ ကာယကံမႈ ဝစီကံမႈမ်ား ဖရိုဖရဲျဖင့္ ေသာင္းၾကမ္းျခင္း မရွိေအာင္ ေကာင္းစြာထားနိုင္ေလသည္။
(၂)ေကာင္းစြာေဆာင္ရြက္ျခင္း။ ။
သီလသည္ ေတဘူမက (ကာမ ရူပ အရူပ) ကုသိုလ္တရားမ်ား အဆင္႔ဆင့္ျဖစ္ပြါးေအာင္ အေျခခံ အေၾကာင္းရင္း အျဖစ္ျဖင့္ ေကာင္းစြာေဆာင္ရြက္ေလသည္။
သီလ အျပား
=========
သီလသည္ စာရိတၱသီလ, ဝါရိတၱသီလ စသည္အားျဖင့္ က်င့္သံုးမႈအေပၚမွာ မူတည္၍ အမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ရွိေလသည္။
[အေသးစိတ္သိလိုက (ဝိသုဒၶိမဂ္။၁။ႏွာ-၁၁မွ ၄၈ထိ) ၌ၾကည့္ပါ]
စာရိတၱသီလ ဝါရိတၱသီလ
=================
၁။ျမတ္စြာဘုရားရွင္က "ဤအမႈကိုျပဳရမည္" ဟု ပညတ္ေတာ္မူအပ္ေသာ သိကၡာပုဒ္မ်ားကို ဘုရားရွင္အလိုက် လိုက္နာျပဳက်င့္ ျဖည့္ဆည္းျခင္းသည္ စာရိတၱသီလမည္၏။
၂။ျမတ္စြာဘုရားရွင္က "ဤအမႈကိုမျပဳက်င့္ရ" ဟု ပညတ္ေတာ္မူအပ္ေသာသိကၡာပုဒ္တို႔ကို ဘုရားရွင္ အလိုေတာ္က်အတိုင္း မျပဳလုပ္ဘဲ ေရွာင္ၾကဉ္ေသာအားျဖင့္ ေစာင့္ထိန္းျခင္းသည္ ဝါရိတၱသီလမည္၏။
အထူးမွတ္ရန္
=========
လူတို႔အတြက္ စာရိတၱ ဝါရိတၱ ခြဲရာ၌ - ေရွာင္ၾကဉ္ရမည့္ ဒုစရိုက္မႈျခင္းတူေစကာမူ
(၁)အၾကင္ ဒုစရိုက္အမႈမ်ိဳးသည္ အပါယ္ ပဋိသေႏၶက်ိဳးကို ဧကန္ေပးနိုင္ေသာ သေဘာရွိ၏၊ ထိုအမႈမ်ိဳးမွ ေရွာင္ၾကဉ္ျခင္းသည္ ဝါရိတၱသီလမည္၏။
(၂)အၾကင္ ဒုစရိုက္အမႈမ်ိဳးသည္ အပါယ္ ပဋိသေႏၶက်ိဳးကို ေပးနိုင္သည္လည္းရွိ၏။။
မေပးနိုင္သည္လည္းရွိ၏။
ထိုအမႈမ်ိဳးမွ ေရွာင္ၾကဉ္ျခင္းသည္၄င္း၊
သက္ၾကီး ရြယ္အိုပုဂၢိဳလ္တို႔အား ရိုေသမႈျပဳျခင္း စသည္သည္၄င္း စာရိတၱသီလမည္၏။
[၈ပါးသီလကိုခြဲၾကည္႔ပါ]
သီလ (၄) မ်ိဳး
==============
၁။ရဟန္းေတာ္တို႔ က်င့္သံုးအပ္ေသာ သိကၡာပုဒ္မ်ားကို ဘိကၡဳသီလ ဟုေခၚသည္။
၂။အမ်ိဳးသမီး ရဟန္းေတာ္မ်ား က်င့္သံုးအပ္ေသာ သိကၡာပုဒ္မ်ားကို ဘိကၡဳနီသီလ ဟုေခၚသည္။
၃။ရွင္သာမေဏ/သာမေဏမမ်ား က်င့္သံုးအပ္ေသာ သိကၡာပုဒ္မ်ားကို အႏုပသမၸႏၷသီလ ဟုေခၚသည္။
၄။လူပုဂၢိဳလ္မ်ား အျမဲ က်င့္သံုးအပ္ေသာ
(၅) ပါးသီလႏွင့္ စြမ္းနိုင္ပါက က်င့္သံုးအပ္ေသာ ၈ ပါးသီလ, ၁၀ ပါးသီလမ်ားကို
ဂဟ႒သီလ ဟုေခၚသည္။
(ဝိသုဒၶိ။၁။၁၅။)
လူပုဂၢိဳလ္မ်ား က်င့္သံုးအပ္ေသာ သိကၡာပုဒ္တို႔တြင္ ၅ပါး၊ ၈ပါး၊ ၁၀ ပါး သီလ သိကၡာပုဒ္မ်ားကား ထင္ရွားေသာ သိကၡာပုဒ္မ်ားသာျဖစ္သည္။ ထိုမွတပါး မထင္မရွား က်င့္သံုးမႈနည္းပါးေသာ ျဗဟၼစရိယသီလ၊ အာဇီဝ႒မကသီလ၊ နဝဂၤသီလ သိကၡာပုဒ္မ်ားလည္း ရွိေသး၏။ ထိုတြင္-
ျဗဟၼစရိယသီလသိကၡာပုဒ္ကား- ၅ပါးသီလသိကၡာပုဒ္တို႔တြင္ ကာေမသုမိစၧာရာ ေနရာ၌ "အျဗဟၼစရိယာ" ဟု ေျပာင္းလဲသြားရံုသာ ထူးသည္။ ေတာင္းခံရာ၌ ပဉၥသီလံေနရာ၌ "ျဗဟၼစရိယသီလံ"ဟုေျပာင္းဆိုရံုသာထူးသည္။က်န္တာ အကုန္တူ၏။
နဝဂၤသီလ (၉ပါးသီလ) သိကၡာပုဒ္ကား -
၈ ပါးသီလ သိကၡာပုဒ္တို႔၏ ေနာက္
၉ - ခုေျမာက္၌
"ေမတၱာသဟဂေတန ေစတသာ သဗၺပါဏဘူေတသု ဖရိတြာ ဝဟရာမိ"- ဟု အပိုထည့္ဆိုရသည္သာထူး၏။ ေတာင္းခံရာ၌လည္း "အ႒ဂၤသမႏၷာဂတံ" ေနရာ၌ "နဝဂၤသမႏၷာဂတံ"ဟု ေျပာင္းဆိုရံုသာထူးသည္။
အာဇီဝ႒မက (၈ပါး) သီလ
================
စင္ၾကယ္စြာ အသက္ေမြးမႈလ်ွင္
၈ ခုေျမာက္ သိကၡာပုဒ္ရွိေသာ သီလမ်ားကို အာဇီဝ႒မကသီလ ဟုေခၚသည္။
(၈ ခုေျမာက္ေနရာ၌ အာဇီဝကို ထည့္သြင္းေရတြက္သျဖင့္ ၈ ပါးအေရးအတြက္ရွိေသာ သီလ ဟု ဆိုလိုသည္)
ဤ အာဇီဝ႒မကသီလ ဟူေသာ နာမည္သည္ ပါဠိေတာ္၌ တိုက္ရိုက္လာေသာ နာမည္မဟုတ္ေသာ္လည္း
``ပုေဗၺဝ ေခါ ပနႆ ကာယကမၼံ ဝစီကမၼံ အာဇီေဝါ သုပရိသုေဒၶါ ေဟာတိ´´ ဟူေသာ
(မဇၩိမနိကာယ္၊ဥပရိပဏၰာသ။၃၇၇) ပါဠိကို ေထာက္၍ ကာယကံ (၃) ပါး၊ ဝစီကံ (၄) ပါး ဟူေသာ သုစရိုက္ (၇) ပါးတို႔၏
ေနာက္ ၈ ခုေျမာက္၌ သမၼာအာဇီဝကို ဆိုထားျခင္းေၾကာင့္ အ႒ကထာ, ဋီကာ ဆရာမ်ားက အာဇီဝ႒မကသီလ ဟု နာမည္တပ္ ေခၚဆိုၾကေလသည္။ ထိုအာဇီဝ႒မကသီလကို ဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ပင္ က်င့္သံုးခဲ႔ေၾကာင္း
( မူလပဏၰာသ၊႒။၂၈၀-၂၈၁-၂၈၂ ) တို႔၌ ဂႏၶာရဇာတ္ကို ထုတ္ေဆာင္ကာ ဆိုထားေလသည္။
ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ ဘုရား ျဖစ္ေတာ္မူျပီးစ ကာလမ်ား၌ အာဇီဝ႒မကသီလကိုသာ ေဟာေတာ္မူ၍ ဆံုးမ ေခ်ခြ်တ္ေတာ္မူခဲ႔သည္။
ျမတ္စြာဘုရားသည္ သာသနာအစပိုင္းကာလ၌ ရဟန္းေတာ္မ်ားကိုပင္ ေသအရက္ ေသာက္ျခင္း (ဝိ။၂။၁၄၆။သုရာပါနသိကၶာပုဒ္) ကို မပညတ္ရေသး၊ သိကၡမာန္က်င့္ဝတ္ ၆ ပါး (ဝိ။၂။၄၁၉-၄၂၀) ကို လည္း မပညတ္ရေသးေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ သာသနာအစပိုင္း၌ "သုရာေမရယမဇၨပမာဒ႒နာ ေဝရမဏိ" -ပါဝင္ေသာ ၅ ပါးသီလကိုမေဟာဘဲ ဤအာဇီဝ႒မကသီလကိုသာ ေဟာ၍ဆံုးမေတာ္မူေၾကာင္းကို မွန္းဆသိနိုင္ေလသည္။
မုသာဝါဒကို ေရွာင္ၾကဉ္သူအဖို႔
ပိသုဏဝါစာ, ဖရုသဝါစာ, သမၹပၸလာပ ဟူေသာ ဝစီဒုစရိုက္တို႔ကိုလည္း ေရွာင္ၾကဉ္မည္သာျဖစ္၍ မုသာဝါဒျဖင့္ပင္ ပိသုဏဝါစာ စသည္႔ သံုးပါးကို သိမ္းယူနိုင္သျဖင္႔ သုရာေမရယမဇၨပမာဒ႒ာနာ ေဝရမဏိ ကိုျဖည္႔စြက္၍ ၅ ပါးသီလကို ေဟာၾကားေတာ္မူသည္ ဟု ယူဆရသည္။
အာဇီဝ႒မကသီလ ခံယူေဆာက္တည္ပံု
============================
၁။ပါဏာတိပါတာ ေဝရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
၂။အဒိႏၷာဒါနာ ေဝရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဓိယာမိ။
၃။ကာေမသုမိစၧာစာရာ ေဝရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
၄။မုသာဝါဒါ ေဝရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
၅။ပိသုဏဝါစာ ေဝရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
၆။ဖရုသဝါစာ ေဝရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
၇။သမၹပၸလာပါ ေဝရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
၈။မိစၧာဇီဝါ ေဝရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
[ဤသီလကို ေတာင္းခံပံုပါဠိမွာ ငါးပါးသီလ ေတာင္းခံပံု ပါဠိႏွင့္တူ၏။
ပဉၥသီလံ ေနရာ၌ အာဇီဝ႒မကသီလံ ဟုေျပာင္းဆိုရံုသာထူးသည္။]
သီလ ညစ္ႏြမ္းျခင္း
=============
လူတို႔၏ သီလ၌ျဖစ္ေစ
ရွင္ ရဟန္းတို႔၏ သီလ၌ျဖစ္ေစ-
၁။အစ၌ျဖစ္ေစ အဆံုး၌ျဖစ္ေစ သိကၡာပုဒ္တစ္ခုစီ ပ်က္စီးလ်ွင္ #သီလက်ိဳး (သီလျပတ္)သည္ မည္၏။
၂။အလယ္၌ သိကၡာပုဒ္ ပ်က္စီးလ်ွင္ #သီလေပါက္ သည္မည္၏။
၃။အစမွာျဖစ္ေစ အလယ္မွာျဖစ္ေစ အဆံုးမွာျဖစ္ေစ သိကၡာပုဒ္ ၂မ်ိဳး ၃မ်ိဳး ဆက္၍ ပ်က္စီးလ်ွင္ #သီလက်ား သည္မည္၏။
၄။သိကၡာပုဒ္ တစ္ခုေက်ာ္ စသည္ျဖင့္ အၾကားအၾကားမွာ အႏွံ႔အျပား သိကၡာပုဒ္ ပ်က္စီးလ်ွင္ #သီလေျပာက္ သည္မည္၏။
အထူး ။ ။ ရဟန္းေတာ္မ်ားအဖို႔မူ -
အဂၤုတၱရနိကာယ္၊ သတၱကနိပါတ္၊ ဇာဏုေႆာဏိသုတၱန္လာ ေမထုန္ငယ္ (၇) ပါးေၾကာင့္လည္း သီလ ညစ္ႏြမ္းသည္။
သီလရွိသူ၏ အက်ိဳး(၅)ပါး
=================
စည္းစိမ္ရလ်ွင္း၊
သတင္းေကာင္းျပန္႔၊
မရြံ႕ပရိသာ၊
ေသခါ မေတြ၊
ေသရြာ နတ္လား၊
က်ိဳးငါးပါး၊
မွတ္သား သီလဝႏၲ။
သီလပ်က္စီးသူ၏ အျပစ္(၅)ပါး
====================
စည္းစိမ္ပ်က္လ်ွင္း၊
သီတင္းဆိုးႏွံ႔၊
ေၾကာက္ရြံ႕ပရိသာ၊
ေသခါ ေတြေဝ၊
ေသ ငရဲလား၊
ျပစ္ငါးပါး၊
မွတ္သား ဒုႆႆ ီလ
အရွင္သိရိႏၵ(မကန)
No comments:
Post a Comment